T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve T.C. Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından düzenlenen "Türkiye Yüzyılında Mesleklerde Yeşil Dönüşüm ve Dijital Dönüşüm Paneli" için Marmara Üniversitesi adına davetli olarak Ankara'daydık.
28 Aralık 2023 Perşembe günü yapılan etkinlik boyunca edindiğimiz bilgilerden bazı notlar aşağıda;
1-Yeşil dönüşüm, rekabetçi olduğu kadar adil geçişi de gerektiriyor. Dünya Bankası'nın Ülke Raporu'na göre ülkemizde yeşil beceriler gelişmezse yüzde 13-18 arası iş kaybı riskinin söz konusu olacağı tahmin ediliyor. Bu aynı zamanda gelir kaybı da demek.
2-Yeşil becerilerin kazandırılamaması durumunda oluşan gelir kaybı özellikle kadınlar, engelliler, göçmenler başta olmak üzere kırılgan gruplara gelir aktarımı yapılmasını zorunlu hale getirebilir.
3-Kapsayıcı istihdam bağlamında iklim göçü de kritik öneme sahip. İç ve dış göç artacak.
4-İklim değişikliği aynı zamanda çalışan sağlığını da tehdit ediyor. İş sağlığı ve güvenliğinin kapsamının da değişmesi gerekecek. Hatta yeşil dönüşümün insan sağlığını tehdit eden bazı yeni teknolojileri de beraberinde getireceğini unutmamak lazım.
5-Kömürden çıkıp yenilenebilir enerjiye geçtiğinizde geri ve ileri tüm bağlantılarıyla hem yüksek nitelikli hem insana yakışır işleri yaratmak zorundayız. Bu bağlamda Kurumsal Sürdürülebilirlik Özen Yükümlülüğü "insan haklarına ve gezegene saygılı üretim yapmaktan ve bunun da çalışanları olumlu etkileyeceğinden" bahsediyor. Tam da burada sektörel çalışmanın önemi ortaya çıkıyor.
6-Dijital mesleklerin yüzde 80'i erkekler tarafından yapılıyor. Dönüşümün yeşil, rekabetçi ve adil olması ise ancak toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ile mümkün olabilir.
7-Endüstri 5.0 insan odaklı, sürdürülebilir ve dayanıklı bir ekonomi ve toplum anlamına geliyor. Yani yapay zeka insanın yerini almıyor, sadece insanla beraber çalışmak anlamına geliyor. Satranç hamlesi yapay zeka için kolay ama taşı bir yerden alıp başka yere götürmek zor.
Sonuç olarak; yeşil dönüşüm, dijital ve toplumsal dönüşümü beraber düşünmek, 17 küresel amaçla aralarındaki ilişkiselliğe göre ele almak önemli. Böylece dönüşümün hiç bir yönü atlanmamış olur.
